Tình trạng rụng tóc vành khăn ở trẻ sơ sinh thường do nhiều nguyên nhân khác nhau, gây ra hiện tượng tóc rụng nhiều ở vùng sau gáy giống hình vành khăn quấn quanh đầu. Điều này thường xảy ra từ 3 – 6 tháng tuổi, nhưng có những trường hợp kéo dài đến 6 – 12 tháng tuổi. Một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng này gồm:
Rụng tóc vành khăn ở trẻ sơ sinh có thể do thiếu chất, nhiễm nấm, hoặc nhiễm trùng da. Việc điều trị cần được tiến hành sớm để xác định nguyên nhân và áp dụng phương pháp phù hợp.
Dấu hiệu nhận biết bé bị rụng tóc vành khăn bao gồm:
- Rụng tóc, quấy khóc, đổ mồ hôi, khó ngủ.
- Giật mình khi ngủ, đặc biệt ban đêm.
- Phần thóp (đỉnh đầu) của bé rộng, lâu đóng thóp.
- Xương sọ mềm, có thể bị bẹp bất thường.
- Trẻ thường bị táo bón.
- Trẻ có thể trạng kém hơn so với trẻ cùng tuổi, chậm phát triển ở một số hoạt động như: biết lật, biết bò, bắt đầu mọc răng, biết đi.
Các nguyên nhân phổ biến gây rụng tóc vành khăn ở trẻ sơ sinh bao gồm:
- Tóc mỏng và yếu: Trong giai đoạn sơ sinh, tóc của trẻ còn yếu và mỏng, dễ rụng nên hiện tượng này thường xảy ra.
- Thiếu dưỡng chất: Thiếu vitamin D, canxi, kẽm, sắt, vitamin C có thể dẫn đến tình trạng rụng tóc vành khăn.
- Tác dụng phụ của thuốc: Sử dụng thuốc kháng sinh quá liều hoặc lâu dài có thể gây thiếu hụt vitamin B và sắc tố, dẫn đến tóc trở nên khô yếu, dễ rụng.
- Thói quen giật tóc của trẻ: Trẻ căng thẳng thường có thói quen giật tóc, dẫn đến tóc gãy rụng, xơ yếu.
- Dị ứng: Sử dụng tinh dầu không phù hợp hoặc dầu gội chứa hoá chất có thể làm tóc trẻ dễ rụng.
- Nấm, nhiễm trùng da: Da đầu bị nấm, nhiễm trùng thường đi kèm với các triệu chứng khó chịu, gây rụng tóc vành khăn.
- Hormone cơ thể giảm: Mất cân bằng hormone từ trong bụng mẹ hoặc sau sinh có thể gây rụng tóc.
- Bệnh tự miễn: Các bệnh tự miễn như viêm mạn tính, lupus ban đỏ cũng có thể dẫn đến tình trạng này.
Tình trạng rụng tóc vành khăn ở trẻ nhỏ không gây ra nguy hiểm cấp tính. Tuy nhiên, trẻ bị tình trạng này thường có thể trạng phát triển kém hơn so với các bé cùng độ tuổi. Những hoạt động như biết lật, bò, mọc răng hoặc đi cũng thường chậm hơn so với bình thường.
Để chẩn đoán tình trạng tóc rụng vành khăn ở trẻ nhỏ, khi trẻ có các dấu hiệu như rụng tóc nhiều ở vùng sau gáy, quấy khóc, lười bú, lười vận động, việc đưa trẻ đến bệnh viện sẽ giúp các bác sĩ kiểm tra sức khoẻ và chẩn đoán bằng các phương pháp như:
- Kiểm tra lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát vị trí tóc rụng và thể trạng bên ngoài của bé.
- Xét nghiệm cận lâm sàng: Việc này bao gồm xét nghiệm máu để kiểm tra thiếu hụt vitamin D, sắt…
Các biện pháp điều trị và phòng ngừa cho trẻ khi bị rụng tóc vành khăn bao gồm:
- Tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng rụng tóc vành khăn: Cha mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân gây ra vấn đề này để có biện pháp khắc phục kịp thời. Đối với trẻ sơ sinh, việc thay đổi tư thế nằm thường xuyên có thể giúp hạn chế tình trạng rụng tóc, cũng như tránh sử dụng các loại tinh dầu hoặc dầu gội chứa nhiều hoá chất cho trẻ dưới 1 tuổi. Nếu bé phản ứng hoặc có triệu chứng nấm da đầu, việc đưa bé đến cơ sở y tế sớm sẽ giúp kiểm tra và can thiệp kịp thời.
- Bổ sung dưỡng chất cho cả bé và mẹ: Trong trường hợp tác dụng phụ của thuốc là nguyên nhân gây rụng tóc vành khăn ở trẻ nhỏ, sau khi hồi phục sức khỏe, việc bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể có thể giúp, bao gồm:
- Thực phẩm giàu vitamin D: Lòng đỏ trứng, cá hồi, sữa chua, ngũ cốc nguyên hạt, bơ thực vật…
- Thực phẩm giàu vitamin B12: Thịt bò, cá ngừ, sữa, trứng, nấm hương, cá hồi…
- Thực phẩm giàu vitamin B7: Hạnh nhân, động vật có vỏ, hải sản, cà rốt…
- Thực phẩm giàu canxi: Sữa, đậu nành, loại động vật có vỏ, trái cây (cam, quýt, bưởi…).
- Thực phẩm giàu sắt như gan động vật, rau xanh, rau bina, các loại hạt, thịt đỏ.
- Thực phẩm giàu omega 3: Cá, tôm, sò, các loại hạt…
- Thực phẩm giàu protein: Thịt nạc, sữa, trứng, đậu xanh…
Ngoài ra, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ để bổ sung viên uống như vitamin D, vitamin B7, B12, sắt, kẽm, canxi… theo đúng hướng dẫn cũng quan trọng.
- Thường xuyên thay đổi tư thế nằm cho bé: Với trẻ sơ sinh, việc thay đổi tư thế nằm phù hợp giúp bé hạn chế tình trạng rụng tóc vành khăn. Chẳng hạn như việc đặt bé nằm nghiêng hoặc nằm úp đều có thể hỗ trợ bé. Tuy nhiên, không nên để bé nằm sấp khi bé đã ăn no vì có thể dễ gây nôn trớ.
- Thay đổi thói quen cho bé: Cha mẹ cần hạn chế sử dụng các loại hoá chất và thiết bị làm tóc (sấy tóc…) có thể gây hư tổn cho tóc bé. Buộc tóc quá chặt cũng có thể gây rụng tóc cho bé, vì vậy nên thay đổi sang sử dụng kẹp để tránh áp lực lên tóc của bé.
- Đưa trẻ đi khám: Nếu tình trạng rụng tóc không cải thiện sau 6 tháng hoặc có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh tiềm ẩn như da đỏ, bong vảy, hay đốm hói, việc đưa bé đến gặp bác sĩ chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da để tìm nguyên nhân và điều trị phù hợp

Cách phòng ngừa tình trạng rụng tóc vành khăn ở trẻ như thế nào?
Rụng tóc vành khăn không gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng đó lại là một dấu hiệu cảnh báo về việc trẻ thiếu hụt các chất dinh dưỡng quan trọng. Vì vậy, cha mẹ cần tích cực ngăn chặn tình trạng rụng tóc vành khăn ở con trẻ. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:
- Tránh để trẻ nằm quá lâu hoặc chỉ nằm một tư thế cố định.
- Cắt móng và đeo bao tay để hạn chế trẻ sơ sinh cào hoặc bứt tóc.
- Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, tìm sự tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn hợp lý cho trẻ.
- Cẩn thận khi lựa chọn sản phẩm vệ sinh cơ thể và dầu gội cho trẻ nhỏ.
Tình trạng rụng tóc vành khăn có thể được cải thiện bằng cách thay đổi tư thế nằm, bổ sung vitamin D và các dưỡng chất cần thiết cho trẻ. Nếu tình trạng rụng tóc kéo dài và không có sự cải thiện khi thực hiện các biện pháp khắc phục tại nhà, việc đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và can thiệp chuyên sâu là cần thiết.
Một số câu hỏi liên quan về tình trạng rụng tóc vành khăn ở trẻ nhỏ:
Trẻ bị rụng tóc vành khăn nên bổ sung gì?
- Thiếu vitamin D cũng là nguyên nhân gây ra bệnh rụng tóc vành khăn ở trẻ, cần bổ sung vitamin D3 để giúp chống còi xương, điều khiển chuyển hóa canxi, phosphat tạo khoáng và phát triển xương. Có thể bổ sung vitamin D bằng cách cho bé sử dụng chế phẩm vitamin D dạng uống hoặc xịt. Đồng thời, cho bé bú 1200-1400 ml sữa mỗi ngày và đảm bảo bé ngủ đủ 10 – 11 tiếng mỗi đêm.
- Thiếu chất dinh dưỡng cũng có thể khiến bé rụng tóc, vì vậy nếu bé đang được bú mẹ, cần cho bé bú nhiều lần trong ngày. Nếu bé đang ăn dặm, cần bổ sung các dưỡng chất như canxi, kẽm, sắt…
Rụng tóc vành khăn có thể mọc lại không?
- Có thể. Tuy rụng tóc vành khăn có thể mọc lại, nhưng việc này cần điều trị kịp thời. Tình trạng rụng tóc ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đôi khi đây chỉ là hiện tượng sinh lý bình thường, không nhất thiết phải do thiếu Vitamin D hoặc canxi. Để xác định chắc chắn liệu bé có mắc bệnh còi xương hay không, cần đưa bé đến bác sĩ để kiểm tra, thử máu (nếu cần), từ đó có phương pháp điều trị thích hợp và hiệu quả cho trẻ.
Rụng tóc vành khăn kéo dài đến bao nhiêu tuổi?
- Rụng tóc không phải do bệnh: Nếu trẻ rụng tóc theo từng mảng làm hói một hoặc hình vành khăn sau đầu, cần quan sát tư thế khi bé hoạt động hoặc ngủ. Nếu bé sơ sinh luôn ngủ ở một vị trí hoặc có xu hướng ngồi tựa một phần đầu vào vai ghế phía sau, bé sẽ rụng tóc ở khu vực mà bé thường cọ xát nhiều. Tình trạng rụng tóc ở trẻ sơ sinh thường rõ ràng từ 3 – 6 tháng tuổi. Từ 6 – 12 tháng tuổi, đa số các bé sẽ dần biết lật, bò… nên hiện tượng này sẽ tự biến mất.
- Rụng tóc do thiếu các chất dinh dưỡng: Rụng tóc do thiếu vitamin D, thiếu các chất dinh dưỡng thường gặp ở nhiều lứa tuổi khác nhau, nếu bổ sung đầy đủ dưỡng chất, tình trạng rụng tóc có thể cải thiện và tóc mới sẽ mọc lại.