Khi nào cần sử dụng phương pháp xông mũi cho trẻ?

Việc áp dụng xông mũi cho trẻ phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý liên quan đến đường hô hấp mà trẻ đang mắc phải. Việc lựa chọn loại thuốc phù hợp cho xông mũi cần được thực hiện theo sự hướng dẫn của bác sĩ, tránh việc sử dụng một cách chưa kiểm soát các loại kháng sinh và corticoid có thể làm yếu cơ địa của trẻ và gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

1. Xông mũi là gì?

Xông mũi, thông qua việc sử dụng mặt nạ, được biết đến là một phương pháp hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp như viêm phế quản, viêm xoang, hen suyễn thông qua việc chuyển hoá thuốc từ dạng lỏng sang dạng sương mù để tác động trực tiếp lên niêm mạc đường hô hấp.

Đây thường được áp dụng đối với trẻ không chịu hợp tác khi phải dùng thuốc qua đường tiêm hoặc uống. Hơn nữa, xông mũi cũng được sử dụng để điều trị tại chỗ, giảm việc sử dụng các loại thuốc điều trị toàn thân.

Sau khi xông mũi, trẻ sẽ có cảm giác hô hấp dễ dàng hơn nhờ tác động giãn phế quản, làm loãng đờm giúp thuốc có thể đi sâu vào các phế nang. Tuy nhiên, hiệu quả của việc này không kéo dài lâu, nên trẻ có thể được chỉ định xông mũi nhiều lần liên tục trong ngày khi đang mắc bệnh cấp tính, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của trẻ.

2. Khi nào cần xông mũi cho trẻ

Việc sử dụng xông mũi thường được áp dụng cho trẻ đang mắc các vấn đề về đường hô hấp kèm theo triệu chứng khó thở như viêm mũi dị ứng, hen suyễn, hoặc viêm phế quản. Loại dung dịch được sử dụng trong quá trình xông mũi thường đa dạng tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý cụ thể.

Đối với trẻ mắc phải dị ứng do tác động của môi trường, hen suyễn, hay viêm mũi dị ứng, thường sẽ sử dụng các loại dung dịch xông mũi chứa corticoid. Trong trường hợp co thắt đường khí quản, phế quản như viêm phế quản cấp, thường sẽ sử dụng Ventolin cho quá trình xông mũi trong các cơn cấp tính.

Đối với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, thường sử dụng nước muối để xông mũi nhằm làm loãng đờm, hỗ trợ trẻ hô hấp dễ dàng hơn, đặc biệt khi trẻ bị viêm tiểu phế quản. Tuy nhiên, không nên tiến hành xông mũi cho trẻ ở độ tuổi quá nhỏ từ 1 đến 2 tháng tuổi.

3. Những điều cần chú ý khi xông mũi cho trẻ là gì?

Việc tuân thủ liều lượng và tỷ lệ pha thuốc theo chỉ định của bác sĩ rất quan trọng. Pha thuốc không đúng liều có thể gây ra hiện tượng thuốc loãng hoặc đặc quá, không tác động hiệu quả đến phế quản, làm giảm hiệu suất của thuốc.

Vệ sinh máy xông, dây và mặt nạ thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn sau mỗi lần sử dụng để đảm bảo vệ sinh. Vi khuẩn nếu được phép đọng lại trong thiết bị có thể đi vào phổi cùng với thuốc, gây nên tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Không nên tự ý xông thuốc cho trẻ mà không có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là với thuốc corticoid và kháng sinh. Việc không hiểu rõ về tình trạng bệnh của trẻ và cách sử dụng đúng liều có thể làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn sau khi sử dụng thuốc.

Lạm dụng corticoid và kháng sinh có thể dẫn đến sự kháng thuốc và suy giảm miễn dịch của trẻ. Ngay cả với các loại thuốc có tác dụng giãn phế quản, việc sử dụng quá liều hoặc quá thường xuyên cũng có thể gây ra một số phản ứng phụ như nhịp tim nhanh, cảm giác run ở chân tay.

Đối với trẻ mắc hen suyễn, việc xông mũi có thể thực hiện tại nhà thông qua các dụng cụ đã được kiểm nghiệm và chứng minh là có tác dụng tương đương với máy xông được bán tại hiệu thuốc, như bình xịt định liều qua ống hít. Tuy nhiên, việc sử dụng bình xịt cần phải có đơn thuốc của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị.

Trước khi xông mũi cho trẻ, phụ huynh cần làm thông thoáng đường mũi của trẻ để thuốc có thể vào sâu hơn vào phế quản. Thời gian xông mũi có thể thay đổi tùy thuộc vào liều lượng thuốc và tình trạng bệnh của trẻ, thường từ 10 – 15 phút. Tránh xông quá nhanh để thuốc không kịp thẩm thấu hoặc xông quá lâu gây tổn thương niêm mạc mũi của trẻ.