Trẻ sinh non cần được khám những gì?
Nguy cơ cho trẻ sơ sinh non tăng cao nếu tuổi thai của trẻ quá nhỏ khi chào đời. Tuy nhiên, cũng có các yếu tố khác trong việc chăm sóc trẻ trong những ngày đầu đời ảnh hưởng đến nguy cơ này. Do đó, để chuẩn bị cho trẻ, cha mẹ cần hiểu rõ những gì trẻ sinh non cần được kiểm tra.
1. Các vấn đề sức khỏe có thể gặp ở trẻ sinh non:
- Trẻ sinh non thường mắc phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ngừng thở khi ngủ, loạn sản phế quản phổi, xuất huyết trong não thất, viêm ruột hoại tử, nhiễm trùng huyết, còn ống động mạch, hoặc các vấn đề về tim, não, phổi, hoặc gan.
- Ngoài ra, trẻ sinh non có nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe di chứng nặng nề sau này như bại não, vấn đề về thính giác và thị lực, khiếm khuyết nhận thức, và tăng trưởng kém.
2. Các kiểm tra cần thiết cho trẻ sinh non:
- Việc xác định tuổi thai ở trẻ sơ sinh dựa trên các đặc điểm thể chất và thần kinh như sụn tai, nếp nhăn da, mô vú, và cơ quan sinh dục. Đánh giá thể chất của trẻ sinh non cần được thực hiện ngay sau khi tình trạng của trẻ ổn định và trước khi xảy ra hiện tượng sụt cân dự kiến vào ngày đầu tiên. Các tiêu chuẩn thăm khám thần kinh ở trẻ sinh non bao gồm trương lực cơ của thân và tứ chi cũng như khả năng vận động của khớp. Đánh giá lại các tiêu chí thần kinh trong 18-24 giờ sau khi sinh là cần thiết để dự báo các di chứng có thể xảy ra sau này.
3. Các xét nghiệm cần thiết để đánh giá nguy cơ trẻ sinh non
3.1. Xét nghiệm máu:
- Xét nghiệm máu giúp đo mức đường huyết thường xuyên, rất quan trọng để theo dõi sự thay đổi của đường huyết ở trẻ sinh non.
- Số lượng tế bào máu toàn bộ có thể chỉ ra các vấn đề như thiếu máu hoặc đa hồng cầu.
- Thử máu và xét nghiệm kháng thể (xét nghiệm Coombs) được thực hiện để phát hiện sự không tương thích nhóm máu giữa mẹ và trẻ sơ sinh, gây ra nguy cơ mắc bệnh vàng da.
3.2. Định lượng điện giải trong huyết thanh:
- Đánh giá mức điện giải trong huyết thanh, bao gồm nồng độ magiê, canxi, và các khoáng chất khác, là quan trọng để theo dõi chức năng cơ bản của cơ thể trẻ.
- Việc theo dõi cân nặng hàng ngày và lượng nước tiểu ở trẻ sơ sinh nhẹ cân cũng giúp quản lý lưu lượng dịch xuất nhập và cân bằng các chất điện giải trong cơ thể.
3.3. Công cụ hình ảnh học:
- Chụp X quang ngực để đánh giá nhu mô phổi và kích thước tim ở trẻ sơ sinh bị suy hô hấp.
- Siêu âm sọ não được thực hiện để phát hiện xuất huyết nội sọ ẩn ở trẻ sinh non nhẹ cân.
3.4. Các xét nghiệm xâm lấn:
- Thực hiện chọc dò dịch não tủy ở cột sống thắt lưng ở trẻ sinh non có chỉ định khi trẻ có dấu hiệu nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương.
4. Các cuộc kiểm tra chuyên biệt khác ở trẻ sinh non
Kiểm tra mắt:
- Trẻ sinh non từ 30 tuần tuổi thai trở xuống hoặc nặng dưới 1.500 gram sẽ được kiểm tra mắt khi đạt 4 đến 7 tuần tuổi.
- Trẻ sinh sau 30 tuần tuổi và nặng từ 1.500 đến 2.000 gram cũng có thể được kiểm tra mắt nếu trẻ cần điều trị tích cực trong đơn vị chăm sóc đặc biệt sơ sinh.
- Các cuộc kiểm tra mắt tiếp theo sẽ được lên lịch nếu phát hiện bất kỳ thay đổi nào trong mô mắt do bệnh võng mạc khi sinh non.
Kiểm tra khả năng nghe:
- Các bài kiểm tra thính giác được thực hiện ở hầu hết các trẻ sinh non trước khi xuất viện để xác định khả năng nghe của trẻ.
- Nếu có yếu tố gây nhiễu như tiếng ồn hoặc trẻ khóc, một cuộc kiểm tra lại sẽ được lên lịch trong một môi trường kiểm soát tốt hơn.
- Phản ứng của trẻ với âm thanh có thể cho biết về khả năng nghe của trẻ.
Đánh giá thiếu máu:
- Đánh giá hematocrit hoặc hemoglobin và hồng cầu lưới cuối cùng thường được thực hiện trước khi trẻ chuẩn bị xuất viện.
- Nếu trẻ bị thiếu máu, việc truyền máu hoặc sử dụng thuốc sắt có thể được xem xét.
Nghiên cứu giấc ngủ:
- Trẻ sơ sinh có các vấn đề như ngừng thở khi ngủ và nhịp tim chậm có thể cần các xét nghiệm đặc biệt để xác định nguyên nhân.
- Kết quả của nghiên cứu giấc ngủ có thể dự đoán hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.
Siêu âm sọ não:
- Trẻ sinh trước 30 tuần tuổi cần siêu âm đầu nhiều lần để phát hiện xuất huyết não.
- Siêu âm sọ não cũng có thể được đề xuất để dự đoán khả năng cần can thiệp sớm và đảm bảo phát triển trí não tốt nhất cho trẻ.
