Zona Thần Kinh và Khả Năng Lây Nhiễm: Phương Pháp Lây Truyền Phổ Biến

Theo số liệu, khoảng 50% dân số sống đến tuổi 85 sẽ mắc bệnh zona và khoảng 30% người nhập viện vì bệnh zona có hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc đang chịu điều trị ức chế miễn dịch. Nhưng liệu zona thần kinh có lây không? Và nó lây qua những đường nào thường gặp?

Zona thần kinh – làm sao để nhận biết?

Zona thần kinh, hay bệnh giời leo, là một loại nhiễm trùng gây ra bởi virus Varicella-zoster, cũng chính là loại virus gây ra bệnh thủy đậu.

1. Triệu chứng

Bệnh zona thường chỉ ảnh hưởng đến một vùng nhỏ trên cơ thể. Những triệu chứng bao gồm:

• Đau, rát hoặc ngứa da.
• Da nhạy cảm.
• Phát ban đỏ vài ngày sau cơn đau.
• Mụn nước vỡ ra và đóng vảy.
• Ngứa ngáy.
• Ngoài ra, người bệnh có thể gặp sốt, đau đầu, nhạy cảm với ánh sáng, mệt mỏi.

2. Nguyên Nhân

Bệnh zona là do virus Varicella-zoster gây ra, một virus liên quan đến bệnh thủy đậu. Sau khi thủy đậu chấm dứt, virus vẫn còn tồn tại ở đầu dây thần kinh và ngưng hoạt động trong một khoảng thời gian. Khi điều kiện thuận lợi, virus tái kích hoạt và di chuyển dọc theo các dây thần kinh đến da, gây ra bệnh zona.

3. Khả Năng Lây Nhiễm

Có. Bệnh zona có thể truyền virus Varicella-zoster cho những người không có miễn dịch với bệnh thủy đậu khi tiếp xúc trực tiếp với vết thương hở từ người bị bệnh. Tuy nhiên, người đó sẽ mắc bệnh thủy đậu, không phải bệnh zona. Vì thế, tránh tiếp xúc trực tiếp với người chưa từng mắc bệnh thủy đậu hoặc chưa tiêm vắc xin phòng ngừa thủy đậu, đặc biệt là người có hệ thống miễn dịch suy yếu, phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh.

4. Đường Lây Nhiễm

Zona thần kinh có thể lây truyền trực tiếp và gián tiếp:

• Trực tiếp: Virus có thể lây nhiễm từ khi mụn nước xuất hiện đến khi chúng khô lại.
• Gián tiếp: Bệnh zona cũng có thể truyền qua hoặc hắt hơi nếu mụn nước đã phát triển trong khoang miệng của người bị bệnh.

Tác Động Nguy Hiểm của Zona Thần Kinh và Phương Pháp Điều Trị

Zona thần kinh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được chữa trị kịp thời, gây ra hậu quả lâu dài như:

• Đau dây thần kinh sau zona: Tình trạng đau kéo dài sau khi bệnh đã qua, gọi là đau dây thần kinh postherpetic, khiến dây thần kinh bị tổn thương và truyền đẩy thông điệp đau từ da đến não.
• Suy giảm thị lực: Giời leo xung quanh mắt có thể gây nhiễm trùng mắt, dẫn đến giảm thị lực hoặc thậm chí mù lòa.
• Vấn đề thần kinh: Zona có thể gây viêm não, liệt mặt, vấn đề về thính giác hoặc thăng bằng.
• Nhiễm trùng: Mụn nước zona nếu không được điều trị đúng cách có thể gây nhiễm trùng da do vi khuẩn xâm nhập.

Để xử lý khi phát hiện mắc zona thần kinh, người bệnh cần gặp bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da ngay để kiểm tra và được tư vấn liệu trình điều trị, từ đó tránh tình trạng biến chứng sau này. Việc cung cấp thông tin chi tiết về triệu chứng, tình trạng sức khỏe gần đây và thuốc/vitamin đang dùng sẽ hỗ trợ bác sĩ trong quá trình chẩn đoán.

Chẩn Đoán và Điều Trị Zona Thần Kinh:

Bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da thường có thể chẩn đoán zona dựa trên bệnh sử và thăm khám sang thương da. Trong một số trường hợp, việc lấy máu hoặc dịch tiết từ mụn nước để xác định bệnh cũng có thể được yêu cầu.

Tuy nhiên, chẩn đoán bệnh zona có thể khó khi không có phát ban hoặc khi không rõ triệu chứng ban đầu. Zona cũng có thể bị nhầm lẫn với các bệnh khác như nhiễm virus Herpes simplex, chốc lở, viêm da tiếp xúc, viêm nang lông, ghẻ, mề đay, nhiễm nấm Candida, viêm da dạng Herpes của Duhring-Brocq, phản ứng ngoại ban hoặc phát ban do thuốc.

Phương pháp điều trị zona thường bao gồm sử dụng các loại thuốc kháng virus như Acyclovir, Valacyclovir, Famciclovir để rút ngắn thời gian và giảm đau. Sự hiệu quả của thuốc cao nhất khi bắt đầu điều trị ngay khi xuất hiện các triệu chứng, vì thế việc liên hệ với bác sĩ ngay khi nghi ngờ mắc zona là quan trọng.

Để ngăn ngừa lây nhiễm, người bệnh cần tránh tiếp xúc với người chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa được tiêm vắc xin phòng thủy đậu, đặc biệt là nhóm có hệ miễn dịch suy yếu.